پشم سنگ به عنوان یک مصالح ساختمانی کاربردهای عمده‌ای در عایق کاری فضاهای مختلف دارند. پشم سنگ اگرچه کاربردهای مشابهی با پشم شیشه دارد اما از نظر مواد اولیه و کارایی تفاوت‌هایی میان این دو وجود داد. در این مقاله از بهدی سازه قصد داریم که به بررسی پشم شیشه، کاربردهای آن و روش نصب آن بپردازیم.
عایق کاری حرارتی پروژه خود را به بهترین ها بسپارید
پشم سنگ چیست؟
نام و نشانی که به این محصول فرآوری شده داده شده است به‌اندازه‌ای گویا است که شاید نیاز به توضیح چندانی نباشد. این محصول ساختمانی از الیاف سنگی ساخته شده است. سنگ اصلی در فرآیند تولید پشم سنگ یک سنگ آذرین به نام بازالت است که در حرارت‌های بالا ذوب می‌شود و سپس تحت یک فرآیند خاص به صور الیافی بسیار نازک در می‌آید. این الیاف نازک در مراحل بعدی فرآیند به صورت‌های مختلفی بسته بندی می‌شوند تا در کاربردهای مشخصی به مصرف برسند. برای ایجاد چسبندگی مناسب میان الیاف معدنی در پشم سنگ عمدتاً میزان ۳ درصد رزن و مواد چسبنده نیز به این ترکیب اضافه می‌کنند.
مشخصات پشم سنگ
- توان تحمل درجه حرارت‌های ۷۵۰ درجه بالای صفر تا ۳۰ درجه زیر صفر دارد.
- نقطه ذوب آن حول و حوش ۱۳۰۰ درجه سانتی‌گراد است.
- به دلیل ساختاری که دارد، توان انتقال حرارتی آن بسیار کم است.
- دارای چگالی ۴۰ کیلوگرم بر متر مکعب و از پشم شیشه سنگین‌تر است.
- سرعت گرمادهی آن ۲۰ درجه سانتی‌گراد است.
- نرخ جذب آب برابر با ۰/۱۲ کیلوگرم بر مترمکعب است که در مقایسه با پشم شیشه به مراتب کمتر است.
- ساختار و چینش الیاف معدنی در پشم شیشه تصادفی و بدون هیچ نظم و ترتیبی است اما الیاف در پشم شیشه عمدتاً در ردیف‌هایی منظم روی هم قرار گرفته‌اند.
- پشم سنگ در طیف وسیعی از فرکانس‌ها دارای ضریب جذب صوت بالا است و در فرکانس‌های پایین‌تر با افزایش ضخامت در دانسیته‌های ثابت میزان جذب صوت افزایش می‌یابد.
- پشم سنگ با دارای بودن استانداردهای بین‌المللی و با توجه به محتوای بسیار پایین کلر موجود در آن، فاقد اثر خوردگی بر فلزات است.
پشم سنگ یا پشم شیشه، کدام بهتر است؟
استفاده از هر یک از این محصولات می‌تواند مزایای خاص خود را داشته باشد. در هر صورت با صرف نظر از قیمت، مقاومت حرارتی پشم سنگ که در شکل زیر نیز با مقاومت حرارتی چند نوع پشم شیشه مقایسه شده است، بسیار بالا است. از طرفی قدرت جذب آب در پشم سنگ بسیار محدود اما در پشم شیشه این مقدار بسیار بالاتر است. این دو نوع از پشم روش نصب و اجرای تقریبا مشابهی دارند.
بیشتر بخوانید: عایق الاستومری چیست؟ کاربردها + مزایا و معایب آن
از این رو انتخاب یکی از این دو بیشتر به بودجه شما بستگی دارد. شکل زیر مقایسه یک نمونه پشم سنگ با سه نمونه پشم شیشه که تحت تاثیر حرارت‌های بالا قرار گرفته‌اند را نشان می‌دهد. همان‌طور که در شکل زیر مشهود است، آسیب وارد شده به پشم سنگ به مراتب کمتر از آسیب‌های وارد شده به نمونه‌های مختلف پشم شیشه است.
پشم سنگ چگونه ساخته می‌شود؟
در فرآیند ساخت پشم سنگ، مقدار مشخص از مواد خام یعنی سنگ بازالت به طور دقیق اندازه گيری و برای ذوب به داخل یک کوره ریخته می‌شوند. مواد خام در كوره در دماي بسیار بالا ذوب و بعد از آن در دستگاه‌هایی مخصوص به صورت رشته و فیبر‌هایی در می‌آیند. در مرحله بعد رزین به این الیاف نازک تزریق و در نهایت الیاف آغشته به رزین وارد قسمت شکل دهی اولیه شده و پشم خام تشکیل می‌شود.
پشم خام تولید شده در دستگاه کریمپر به ضخامت و فشردگی مورد نظر رسیده و سپس داخل كوره در دماي حدود ۲۷۰ درجه سانتی‌گراد پخت انجام می‌شود. محصول نهایی با توجه به نوع، ضخامت، دانسیته و ابعاد مورد نظر تولید و بسته بندی می‌شود. ویدیوی زیر درک بهتری از این فرایند به شما خواهد داد.
انواع پشم سنگ و کاربردهای آن‌ها
پشم سنگ‌ها انواع مختلفی دارند که همه آن‌ها تقریباً در یک فرآیند مشابه ساخته می‌شوند. روش نصب و اجرای آن ها نیز تا حدود زیادی متفاوت با یکدیگر است. انواع پشم سنگ در زیر آمده است.
پشم سنگ تخته‌ای
از انواع پرکاربرد پشم سنگ است. الیاف معدنی در این نوع از پشم سنگ به در اثر ترکم کاملاً فشرده شده‌اند و با ضخامت‌های ۲ تا ۱۰ سانتی‌متری تولید می‌شوند. روش نصب و کاربردهای زیادی دارند. به طور عمده در ساخت و عایق کاری سطوح صاف مانند دیوارها و سقف به عنوان عایق حرارتی و صوتی استفاده می‌شوند.
پشم سنگ لوله‌ای
نوع خاصی از پشم سنگ با روش نصب متفاوتی است. پشم سنگ به صورت لوله‌هایی توخالی در اندازه و ابعاد مختلف به صورت پیش ساخته تولید می‌شوند و از آن‌ها برای عایق کاری لوله‌ها با قطر‌های مختلف استفاده می‌شود.
پشم سنگ پتویی
در ساخت این نوع از پشم سنگ از هیچ گونه ماده چسبنده یا رزینی استفاده نمی‌شود و برای دادن ساختاری منسجم به آن از شبکه‌های توری مانند از جنس گالوانیزه استفاده می‌کنند. از پشم سنگ پتویی با توجه به روش نصب خاص آن جهت عایق کاری کوره‌ها، گرم‌خانه‌ها، لوله‌های سایز بزرگ و مخازن استفاده می‌شود.
پشم سنگ لحافی
در ضخامت‌های ۵ سانتی‌متری و به صورت رولی روانه بازار می‌شوند. از این نوع معمولاً برای زیر شیروانی‌ها و انواع سوله‌های به عنوان عایق حرارتی و صوتی استفاده می‌کنند.
پشم سنگ فله‌ای
پشم سنگ فله‌ای در دو نوع خام یا بدون رزین و دارای رزین موجود است که هر یک روش نصب خاص خود را دارند. از این نوع پشم سنگ برای عایق کاری جداره‌های دیوار، دودکش و فضاهایی که شکل هندسی منظمی ندارند استفاده می‌شود.
روش و مراحل نصب پشم سنگ
همان‌طور که در بالا نیز مشاهده کردید، پشم سنگ در انواع مختلفی در دسترس هستند و هر یک از آن‌ها روش نصب و اجرای خاصی دارند. برای نمونه روش اجرای پشم سنگ فله با پشم سنگ تخته‌ای کاملاً متفاوت است. برای نمونه روش نصب پشم سنگ تخته‌ای را می‌توان در چند مرحله زیر خلاصه کرد.
- اول از همه با توجه به اینکه دیوار کاملاً زیر کار قرار می‌گیرد باید از تمیز و سالم بودن آن اطمینان حاصل کرد زیرا بعد از نصب پشم سنگ دیگر دسترسی به آن دشوار و پر هزینه خواهد بود.
- در مرحله بعد باید سطح مورد نظر چه دیوار باشد چه سقف، از نظر پستی و بلندی باید کاملاً صاف و یکنواخت باشد.
- در مرحله بعد شیارهایی را برای نگهداری پشم سنگ و محکم کردن هر چه بهتر آن‌ها به سطح مورد نظر نصب می‌کنند. البته گاهی بسته به نوع پروژه نیازی به نصب این شیارها نیست.
- در گام بعدی به سراغ نصب پشم سنگ با روش استفاده از چسب می‌رویم. چسب با ترکیب مشخص آماده می‌شود. اعمال مقدار مناسب و کافی از چسب در سطح پشتی پشم سنگ بسیار مهم است. بعد از قرار دادن پشم سنگ روی سطح مورد نظر باید با ضربه‌هایی پیوسته از اتصال کامل آن‌ها اطمینان حاصل کرد.
- بعد از اتمام نصب پشم سنگ‌های تخته‌ای آن‌ها را بررسی و از تراز بودن و عدم وجود هر گونه ناهمواری اطمینان حاصل می‌کنند.
- برای عایق کاری بهتر با استفاده از درزگیری‌های مخصوص تمامی درز‌ها و شکاف‌های موجود میان صفحات پشم سنگ تخته‌ای را می‌پوشانند. در مورد شکاف‌های بزرگ برای پوشاندن باید از ملات‌های مخصوص برای پر گردن آن‌ها استفاده کرد.
- در آخر هم بسته به نوع پروژه، شاید لازم باشد که برای تثبیت و محکم کردن هر چه بیشتر پشم سنگ تخته‌ای به سطح مورد نظر از پیچ استفاده شود.
سخن آخر
پشم سنگ‌ها در مقایسه با پشم شیشه کارایی بهتری در عایق کاری حرارتی و صوتی دارند. انواع مختلف پشم سنگ که در بالا به آن‌ها اشاره شد هر یک روش نصب جدا و کاربردهای متفاوتی دارند. در واقع انواع مختلف پشم سنگ بر اساس کاربردهایی که برای آن‌ها پیدا کرده‌اند، طراحی و ساخته شده‌اند.
