این روزها آسانسور به بخش جدانشدنی آپارتمان‌ها تبدیل شده است. در حال حاضر همه ساختمان‌های بیشتر از ۳ طبقه ملزم به استفاده از آسانسور هستند اما خب هر چند که خوب باشند خالی از دردسر هم نیستند. فرقی نمی‌کند آسانسور چه مدلی باشد در هر صورت به صورت دوره‌ای نیاز به سرویس و تعمیرات پیدا خواهد کرد. در این مقاله از بهدی سازه قصد داریم تا به طور مفصل به سرویس آسانسور و نگهداری از آن، هزینه و چگونگی سرویس و تعمیرات آن بپردازیم.
منظور از سرویس آسانسور چیست؟
اول از همه منظور از سرویس صرفاً تعمیر نیست و ممکن است یک آسانسور در عین اینکه عملکرد بدون مشکلی داشته باشد اما باز هم سرویس دوره‌ای نیاز داشته باشد. در واقع منظور از سرویس آسانسور بررسی و نظارت بر تمامی قطعات و عملکرد آن است تا به این طریق بتوان از مشکلات جدی‌تر و هزینه برتر جلوگیری کرد.
اگر در خصوص آسانسورها و انواع آن‌ها اطلاعات کمی دارید بد نیست نگاهی به مقاله «معرفی انواع آسانسور از نظر کابین، عملکرد، چاهک و مقایسه آن‌ها» بیندازید و با انواع آن‌ها بیشتر آشنا شوید.
سرویس آسانسور شامل چه چیزهایی می‌شود؟
آسانسور خود از چند بخش مانند چاهک، کابین و موتور تشکیل شده است که هر یک جزئیات خود را دارند که متعاقباً باید مورد بررسی و نظارت قرار بگیرند. سرویس آسانسور را در کل می‌توان در چند بخش کلی زیر خلاصه کرد.
- سرویس و بازدید از موتورخانه
- بررسی و نظارت بر عملکرد موتورها
- بررسی و بازدید از چاهک آسانسور
- بررسی و بازدید از کابین یا اتاقک آسانسور
- بررسی و نظارت بر عملکرد درب‌های هر طبقه
سرویس موتورخانه آسانسور شامل چه چیزهایی می‌شود؟
موتورخانه قلب و هسته مرکزی آسانسور است و در عملکرد صحیح آن بسیار مهم است. از این رو سرویس و نگهداری از آن بیشترین میزان زمان و هزینه را نیز به خود اختصاص می‌دهد که به طور کلی شامل موارد زیر می‌شود.
- بازدید روغن الکتروموتور گیربکس
- حصول اطمینان از عدم نشت و روغن ریزی موتور گیربکس
- تمیز کردن الکتروموتور گیربکس
- سرویس و بازدید از فلکه‌های اصلی و هرزگرد و شیارهای فلکه‌ها
- سرویس و بازدید مگنت ترمزها و تنظیم آن‌ها
- تنظیم کفشک‌های ترمز
- سرویس و بازدید از لنت‌های ترمز
- تمیزکردن دیسک ترمز
- سرویس و بازدید از کوبلینگ‌های انکودر موتور
- اطمینان از عدم براده ریزی فلکه الکتروموتور گیربکس و فلکه هرزگرد
سرویس موتور آسانسور شامل چه چیزهایی می‌شود؟
موتورها در انواع آسانسور تفاوت‌های ریز و درشتی با یکدیگر دارند و هر یک نیز نیازمند بررسی و نظارت خاص خود هستند. به طور کلی سرویس موتور آسانسور را می‌توان در چند مورد زیر خلاصه کرد.
- سرویس و بازدید کنتاکتورها و رله‌ها
- سرویس و بازدید از محکم بودن تابلو فرمان در محل استقرار
- سرویس و بازدید از عملکرد تابلو فرمان و تمیز کردن آن
- محکم نمودن اتصالات ترمینال‌های فرمان و قدرت
- کنترل عملکرد صحیح کنترل بار و کنترل فاز و فیوزها و بی متال‌ها
- کنترل عملکرد صحیح ترموستات راه‌اندازی فن موتور
- سرویس و بازدید از وضعیت موتورخانه و جلوگیری از هر گونه استفاده غیر مجاز
- بررسی صداها و لرزش‌های غیر عادی در تجهیزات
- سرویس و بازدید از گاورنر و اجزای آن و عملکرد صحیح آن
- سرویس و بازدید سیم بکسل‌های اصلی و گاورنر
- سرویس و بازدید از تابلو برق سه فاز شهری
- آچارکشی پیچ و مهره‌های پایه موتور و گیربکس
- سرویس و بازدید از وضعیت استقرار لاستیک‌های ضربه گیر زیر شاسی موتور
- سرویس و بازدید از عملکرد صحیح سیستم تهویه
- سرویس و بازدید از کلیه محل‌های گریس خور
- سرویس، بازدید و کنترل وجود علائم هشدار دهنده
- کنترل روشنایی موتورخانه
- سرویس و بازدید قفل درب موتورخانه و دریچه فرار
- بررسی کلی اقدامات انجام شده
سرویس چاه آسانسور شامل چه مواردی می‌شود؟
چاه آسانسور جایی است که کابین و گاهی نیز بخشی از اجزای موتور و سیستم آسانسور در آن قرار داده می‌شود و از این رو نیز مستلزم بازدید و نظارت است. به طور کلی سرویس چاه آسانسور را می‌توان در چند مورد زیر خلاصه کرد.
- سرویس و بازدید از اتصالات ابتدا و انتهای زنجیرجبران
- سرویس و بازدید از طناب کنفی داخل زنجیر جبران
- سرویس و بازدید از کلیه ادوات مکانیکال داخل چاه
- سرویس و بازدید از ریل‌های راهنمای کابین و وزنه
- سرویس و بازدید از بتن سقف چاه
- سرویس و بازدید از کلیه میکروسوییچ‌ها
- سرویس و بازدید از تراول کابل
- تمیز کردن آهنرباها
- روشنایی داخل چاه در سرویس آسانسور
- مرطوب کردن اندک کف چاله و شستشوی کنتاکت قفل‌ها
سرویس کابین یا اتاقک آسانسور شامل چه چیزهایی می‌شود؟
کابین آسانسور نیز دارای سیستم و ساختار خاص خود است. در واقع در هر یک از بخش‌های آن عملکرد کل آسانسور را با مشکل مواجه می‌کند. جزئیات سرویس کابین آسانسور را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.
- کشش سیم بکسل‌ها و اطمینان از عدم زدگی
- تنظیم کفشک کابین و وزنه
- صداگیری کابین و وزنه
- پرکردن روغندان‌ها و اطمینان از عملکرد صحیح روغندان‌ها
- تنظیم و آچارکشی لرزه گیری بالا و پایین کابین
- سرویس، بازدید و اطمینان از عملکرد صحیح کلید قطع کن پاراشوت
- سرویس و بازدید از جعبه رویزیون و کلیدهای مربوطه و پریز آن
- سرویس و بازدید از سوییچ اورلود
- سرویس و بازدید از اتصالات درب کابین به سقف کابین
- سرویس و بازدید از عملکرد مگنت درب باز کن
- درستی عملکرد شستی‌های فرمان
- درستی عملکرد کلیدها
- درستی عملکرد کلید زنگ اضطراری و روشنایی اضطراری
- سرویس و بازدید از آینه
- سرویس و بازدید از عملکرد مکانیسم سر درب کابین
- سرویس و بازدید از عملکرد اجزای ایمنی
- سرویس، بازدید و نظافت شیارهای سیل
- تنظیم درب‌ها نسبت به کابین
سرویس درب‌های طبقات آسانسور شامل چه چیزهایی می‌شود؟
درب‌های آسانسور نیز از جمله قسمت‌هایی هستند که در اغلب آسانسورهای اجرا شده دارای بیشترین میزان خرابی هستند و از این رو سرویس و نگهداری از آن‌ها نیز مهم است که در کل شامل عملیات‌های زیر می‌شود.
- سرویس و بازدید از کارکرد صحیح مکانیسم سر درب‌ها و هماهنگ بودن با درب کابین
- سرویس و بازدید از کفشک‌های زیر درب
- نظافت شیارهای سیل در سرویس آسانسور
- اطمینان از عملکرد قفل‌ها
- دیکتاتورها
- روان و بدون صدا بسته شدن درب‌ها
- تنظیم فنر درب در سرویس آسانسور
- لق نبودن شیشه‌ها و قاب مربوطه
- اطمینان از پل نبودن کنتاکت‌های قفل‌ها
سرویس آسانسور هر چند وقت یک بار باید صورت گیرد؟
همان‌طور که در بالا نیز به عملیات‌های مختلف در سرویس و نظارت بر عملکرد بخش‌های مختلف یک آسانسور می‌بینید، کارهایی که باید صورت داد بسیار زیاد است و در کل نمی‌توان زمان مشخصی برای همه این‌ها در نظر گرفت.
به طور کلی بعضی از عملیات‌های سرویس و نگهداری آسانسور باید ماهیانه، برخی هم سه ماه یک بار و برخی هم هر سال یک بار صورت گیرد. در هر صورت اغلب عملیات‌های بالا به صورت ماهیانه صورت می‌گیرد اما مواردی که در زیر عنوان شده است در بازه‌های زمانی سه ماهه و سالیانه اجرا می‌شوند.
بازه زمانی سه ماهه
عملیات‌های زیر از سرویس آسانسور باید در بازه زمانی سه ماهه انجام شود.
- روغن کاری لولای درب طبقات
- نظافت فن کابین آسانسور
- نظافت فن موتور
- نظافت فن اتاقک موتورخانه
- آچار کشی اتصالات مکانیکی کابین و موتورخانه
بازه زمانی یک ساله
عملیات‌های زیر از سرویس آسانسور باید هر یک سال یک بار انجام شود.
- تعویض روغن گیربکس با روغن دنده پایه تمام سنتتیک یا نیمه سنتتیک
- شستشوی ریل‌ها با گازوییل و شوینده
- غبار گیری موتور و گیربکس، تابلو فرمان، تابلو برق و … با استفاده از پمپ باد
- نظافت اتاقک موتورخانه
- نظافت و غبارگیری روی کابین بوسیله پمپ باد
- نظافت چاه آسانسور
هزینه سرویس آسانسور در سال ۹۹ چقدر است؟
عملیات‌های مختلفی که در سرویس آسانسور اجرا می‌شود بسیار زیاد است و از این رو تخمین قیمت سرویس و بازدید از آسانسور در سال ۹۹ سخت است. از طرفی هم تعداد طبقات و نوع آسانسور هم در هزینه سرویس و نگهداری دخیل هستند. هزینه ساختمان با کاربری‌های مختلف در زیر آمده است. تمامی قیمت‌ها به تومان هستند.
هزینه سرویس آسانسور در ساختمان‌های گروه یک
این دسته از ساختمان‌ها شامل ساختمان‌های مسکونی می‌شود که هزینه آن در جدول زیر آمده است.
| کاربری ساختمان | ساختمان‌های گروه یک | |||||
| نوع درب | تا ۵ واحد | تا ۱۰ واحد | تا ۱۵ واحد | تا ۲۰ واحد | تا ۳۰ واحد | تا ۴۰ واحد |
| آسانسورهای با درب نیمه اتوماتیک (هر توقف – هرماه) | ۴۸۰۰۰ | ۵۴۰۰۰ | ۵۸۰۰۰ | ۶۰۰۰۰ | ۶۳۰۰۰ | ۶۶۰۰۰ |
| آسانسورهای با درب تمام اتوماتیک (هر توقف – هرماه) | ۵۴۰۰۰ | ۵۷۰۰۰ | ۶۰۰۰۰ | ۶۳۰۰۰ | ۶۶۰۰۰ | ۶۹۰۰۰ |
هزینه سرویس آسانسور در ساختمان‌های گروه دو
این دسته از ساختمان‌ها نیز در واقع شامل ساختمان‌های اداری تا ۱۰ واحد می‌شود.
| کاربری ساختمان | گروه دو | |
| نوع درب | ترافیک متوسط | ترافیک بالا |
| آسانسورهای با درب نیمه اتوماتیک (هر توقف- هرماه) | ۶۳۰۰۰ | ۶۶۰۰۰ |
| آسانسورهای با درب تمام اتوماتیک (هر توقف- هرماه) | ۶۶۰۰۰ | ۷۲۰۰۰ |
هزینه سرویس آسانسور در ساختمان‌های گروه سه
این دسته از ساختمان‌ها شامل ساختمان‌های اداری از ۱۰ واحد به بالا، مجتمع‌های تجاری، بانک‌ها، ساختمان پزشکان، خوابگاه‌ها، مسافرخانه‌ها، انبارها، مراکز تفریحی، تالار پذیرایی، رستوران‌ها و آسانسورهای مسافربر در پارکینگ‌های عمومی می‌شود.
| کاربری ساختمان | گروه سه | |
| نوع درب | ترافیک متوسط | ترافیک بالا |
| آسانسورهای با درب نیمه اتوماتیک (هر توقف- هرماه) | ۷۲۰۰۰ | ۷۸۰۰۰ |
| آسانسورهای با درب تمام اتوماتیک (هر توقف- هرماه) | ۸۰۰۰۰ | ۸۴۰۰۰ |
هزینه سرویس آسانسور در ساختمان‌های گروه چهار
دسته چهار از ساختمان‌ها شامل بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، کلینیک‌ها، مراکز درمانی، آزمایشگاه رادیولوژی، هتل‌ها، آشپزخانه صنعتی، مدارس و دانشگاه‌ها، استادیوم و مراکز ورزشی می‌شود.
| کاربری ساختمان | گروه چهار | |
| نوع درب | ترافیک متوسط | ترافیک بالا |
| آسانسورهای با درب نیمه اتوماتیک (هر توقف- هرماه) | ۸۴۰۰۰ | ۸۸۰۰۰ |
| آسانسورهای با درب تمام اتوماتیک (هر توقف- هرماه) | ۸۸۰۰۰ | ۹۰۰۰۰ |
هزینه سرویس آسانسور در ساختمان‌های گروه پنج
ساختمان‌های دسته پنجم نیز شامل وزارت خانه‌ها، سازمان‌های دولتی و عمومی بزرگ، دادسراها و دادگاه‌ها، پادگان‌ها و مراکز نظامی کلانتری‌ها، شهرداری‌ها، فرودگاه‌ها، مترو، مساجد کاربری گروه یک (به ازای یک دستگاه آسانسور) می‌شود که هزینه سرویس آن‌ها در جدول زیر آمده است.
| کاربری ساختمان | گروه پنج | |
| نوع درب | ترافیک متوسط | ترافیک بالا |
| آسانسورهای با درب نیمه اتوماتیک (هر توقف- هرماه) | ۹۶۰۰۰ | ۱۰۲۰۰۰ |
| آسانسورهای با درب تمام اتوماتیک (هر توقف- هرماه) | ۱۰۲۰۰۰ | ۱۰۵۰۰۰ |
چه زمانی آسانسور را سرویس کنیم؟
سرویس آسانسور جدایی از تعمیر آن است. سرویس و نظارت بر آسانسور در واقع حکم نوش‌دارو البته قبل از مرگ سهراب را دارد. بله، با سرویس دوره‌ای منظم و اصولی که به شرکت‌های متخصص سپرده شود می‌توان تا حدود زیادی از هزینه‌های سرسام‌آور تعمیرات کاهش داد زیرا با سرویس دوره‌ای منظم متعاقباً آسانسور کمتر دچار انواع و اقسام خرابی‌ها می‌شود. در کل همان‌طور که در بالا نیز عنوان شد بعضی از سرویس‌ها ماهیانه، بعضی هر سه ماه و بعضی هم باید هر سال یک بار صورت گیرد.
سخن آخر
آسانسورها سیستم‌های پیچیده‌ای هستند که از بخش‌های مختلفی تشکیل شده‌اند و وجود آن‌ها برای ساختمان‌های مسکونی بزرگ بسیار واجب است. از این رو بسیاری از ساختمان‌ها برنامه منظمی از سرویس دوره‌ای آسانسور را به اجرا می‌گذارند تا از خرابی‌های احتمالی پر هزینه جلوگیری شود.
