هر چیزی شروع و پایانی دارد! با استناد به این جمله می‌توان گفت که: «در حوزه ساختمانی اخذ پروانه ساخت به عنوان شروع پروژه و پایان کار ساختمان هم به عنوان اتمام پروژه قلمداد می‌شود». اینکه پروژه مطابق با قوانین فنی و مقررات شهرسازی ساخته شده است و خلافی و بدهی ندارد، همه در گرو دریافت «جواز یا گواهی پایان کار ساختمان» هستند.
این گواهی مشخص می‌کند که ساختمان احداث شده کاملاً قانونی بوده و حال سازنده می‌تواند اقدامات بعدی اعم از فروش واحدهای آن را انجام دهد. اما پایان کار چیست؟ مراحل اخذ آن چگونه است؟ و برای دریافت آن به چه مدارکی نیاز است؟ پاسخ همۀ این پرسش‌ها همینجاست؛ با بهدی سازه همراه باشید.
پایان کار ساختمان چیست؟
پس از اتمام عملیات ساختمانی، در صورتی که بنای احداث شده مورد تأیید شهرداری باشد، این مرجع قانونی مجوزی تحت عنوان پایان کار ساختمان به مالک ارائه می‌دهد. این مجوز اعلام می‌دارد که پروژه مذکور کاملاً طبق قوانین اجرا شده است و تأییدیه دال برای پایان فرآیند ساخت و ساز است.
برای دریافت این مجوز، کارفرمای پروژه باید به شهرداری درخواست صدور گواهی پایان کار بدهد. سپس شهرداری مأمورین و کارشناسان فنی خود را به محل می‌فرستد تا مشخص شود که ساختمان مورد نظر کاملاً مطابق با مقررات احداث شده است یا خیر! بعد از تأیید، مراحل اداری و فنی توسط شهرداری انجام می‌شود و با توجه به شناسنامه فنی ملک، اقدام به صدور پایان کار می‌کند.
ضرورت دریافت پایان کار ساختمان
تا زمانی که گواهی پایان کار ساختمان صادر نشود، امکان تنظیم سند نیز وجود نخواهد داشت. به موجب این، ساختمانی که سند مالکیت نداشته باشد، نقل و انتقالات قطعی در دفاتر اسناد رسمی نیز انجام نمی‌شود. همۀ این کارها برای انجام نیاز به دریافت پایان کار ساختمانی دارند. حتی در صورت وجود سند مالکیت، هرگونه نقل و انتقالات در دفاتر اسناد رسمی بدون گواهی پایان کار و عدم تخلفات امکان پذیر نیست.
به طور کلی، لزوم اخذ پایان کار به شرح زیر است:
- گواهی پایان کار ملک نشان دهنده صحت ساخت و ساز و مقرراتی بودن فرآیند ساخت است.
- با دریافت پایان کار می‌توان نسبت به اخذ صورت مجلس تفکیکی از اداره ثبت محل اقدام کرد.
- با گرفت مجوز پایان کار می‌توان نسبت به اخذ سند شش دانگ تفکیکی تک برگ نیز اقدام کرد.
مراحل اخذ پایان کار ساختمان
برای دریافت مجوز پایان کار باید مراحل زیر را انجام دهید:
- مرحله اول اخذ پایان کار تشکیل پرونده است. برای این کار مالک باید نخست مدارک مورد نیاز را به مرجع مربوطه که همان شهرداری تسلیم نماید (دهیاری‌ها، بخشداری‌ها، فرمانداری‌ها و استانداری‌ها در نبود شهرداری‌ها مرجع رسیدگی هستند).
- مالک باید سند مالکیت رسمی را به همراه فرم تکمیل درخواست تحویل شهرداری دهد.
- کارشناس شهرداری از محل پروژه بازدید می‌کند و گزارش‌های مربوطه را برداشت می‌کند.
- فرم گزارش عملیات اجرای ساختمان از سوی مهندس ناظر تکمیل می‌شود.
- گزارش کارشناس شهرداری توسط مسئول فنی و شهرسازی (محاسب) بررسی می‌شود.
- با توجه به گزارش کارشناس شهرداری، از نظر اضافه یا کاهش متراژ، زیر بنا توسط مسئول فنی ارزیابی می‌شود.
- کسب رضایت از مجاورین ساختمان در صورت وجود خلافی مانند مشرف بودن، اضافه ارتفاع و اضافه قد پای طرفین (در صورتی که ساختمان اضافه بنای مازاد بر پروانه ساختمان داشته باشد، طبق کمیسیون ماده ۱۰۰، مالک جریمه می‌شود یا تخریب مراحل کار انجام می‌پذیرد).
- واحد تشکیل پرونده شهرداری پیشنویس پایان کار ساختمان را تهیه می‌کند.
- برگ گواهی پایان کار در بخش پروانه ساختمان شهرداری تکمیل می‌شود.
- پایان کار توسط معاون شهرسازی، شهردار (معاون مالی یا اداری) و محاسب امضا می‌شوند.
- جواز به مهر، شماره و تاریخ شهرداری توسط دبیرخانه مهر و موم می‌شود.
- بعد ازاتمام مراحل اخذ، پایان کار صادر می‌شود.
مدارک لازم جهت اخذ گواهی پایان کار
مدارک لازم برای دریافت جواز پایان کار به شرح زیر هستند:
- اصل و کپی سند مالکیت
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی مالک یا مالکین
- نقشه ساخت تفکیکی با مهر و امضا مهندس ذیصلاح
- در صورت فوت مالک، اصل و کپی انحصار وراثت و کپی مدارک شناسایی ورثه
- اصل و کپی فیش عوارض نوسازی سالیانه
- اصل و کپی فیش آب، برق، گاز و تلفن
- ارائه کارت سازه، برگه اتمام عملیات ساختمانی و کلیه گزارش‌های مرحله‌ای و همچنین تأییدیه استاندارد برای آسانسور در ساختمان‌های نوساز
- مشخص شدن محل پروژه توسط مالک یا مهندس ذیصلاح بر روی نقشه GIS
- اصل و کپی پروانه ساختمانی
- نقشه معماری ملک دارایی مهر شهرداری منطقه به همراه CD
- فیش‌های آب، برق، گاز، تلفن و نوسازی
پس از تحویل مدارک، همانطور که در بالا بیان شد، باید روند تشکیل پرونده، بازدید از سوی شهرداری، طرح تفصیلی و بَر و کف، محاسبات و پیشنویس و تأییدات رئیس بازرسی فنی، معاون شهرسازی و شهرداری انجام شوند.
مدارک مورد نیاز برای تهیه پیشنویس
- ارائه تأییدیه استاندارد آسانسور برای ساختمان‌های دارای آسانسور
- تأییدیه آتش نشانی
- فیش نوسازی سال جاری پرداخت شده
- برگه گواهی اتمام بنا با تأیید امضای محضری توسط مالک و ناظر
- نامه تسویه حساب کامل برای املاکی که عوارض آنها قسط بندی شده است.
نکات مهم در مورد پایان کار ساختمان
توجه به برخی نکته‌های مهم درباره پایان کار ضروری است:
- جواز پایان کار پیش نیاز صدور سند برای ساختمان است.
- صدور سند مالکیت مجزا برای هر یک از واحدهای ساختمان تازه احداث فقط با گواهی پایان کار امکان پذیر است.
- اخذ گواهی پایان کار باید توسط مالک یا مالکین ساختمان یا قائم مقام قانونی یا وکیل قانونی آنها انجام شود.
- زمانی که سازنده ملک به تعهد خود جهت اخذ پایان کار اقدام نکند، می‌توان الزام وی را از دادگاه درخواست کرد.
- برای هر نوع عقد و تنظیم سند رسمی نیاز به پایان کار است.
- هزینه گواهی پایان کار ساختمان به کاربری ملک، متراژ زمین، تعداد طبقات و عوامل دیگر بستگی دارد.
- پرداخت هزینه مجوز پایان کار بر عهده مالک ساختمان است، مگر آنکه فردی تعهدات مالی را بر عهده گرفته باشد.
- گواهی پایان کار باید شامل مشخصات کامل ساختمان اعم از متراژ زمین (عرص)، ساختمان (اعیان)، طبقات، مشاعات، کاربری‌های اجزای ساختمان و موارد دیگر صادر شود.
استعلام پایان کار ساختمان
ضرورت استعلام گواهی پایان کار به شرح زیر هستند:
- آگاهی از قانونی بودن عملیات ساخت و ساز
- مشاهده مواردی مانند متراژ و مساحت زیربنا، کروکی ملک، مهندسان ناظر، مشخصات فنی و امکانات در نظر گرفته شده، سیستم سرمایشی گرمایشی، مدت زمان اعتبار و موارد دیگر
- آگاهی از نداشتن تخلف ملکی
- راحتی در فرآیند نقل و انتقال سند ملک در دفاتر اسناد رسمی
- اطمینان از جعلی نبودن پروانه ساختمان و گواهی پایان کار
- آگاهی از سِن ساختمان خریداری شده
- امکان برای دریافت وام بانکی
- امکان برای پیش‌خرید آپارتمان
کلام آخر
پایان کار ساختمان گواهی است که نشان می‌دهد یک پروژه ساختمان در راستای مقررات ملی ساختمان طراحی و ساخته شده است. اخذ این گواهی برای همۀ ساختمان‌های تازه احداث ضروری است، زیرا بدون آن انجام هرگونه نقل و انتقال در سند غیرممکن است. فرآیند ساخت و ساز با گواهی پایان کار به اتمام می‌رسد و دریافت این مدرک به معنای این است که مراجع قانون‌گذاری مانند شهرداری‌ها از نحوه ساخت بنا اطمینان لازم را دارند.
