هدف از نورپردازی نمای رومی، تغییر شکل ساختمان‌ها، آشکار ساختن اشکال آن‌ها و افزودن ارزش به ظاهر بنا است. با یک طراحی خوب، روشنایی و زیبایی یک ساختمان افزایش می‌یابد. به عبارتی، شخصیت، داستان و تاریخچه ساختمان و محیط اطرافش باید برای نورپردای نما کاملاً درک و بررسی شود تا به هدف برسد. نورپردازی نمای رومی یکی از جنبه‌های اساسی طراحی معماری است که ساکنان و بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند. این مهم یک تصویر شبانه از یک بنا به عنوان نمادهایی از شهرهای مدرن را ایجاد می‌کند؛ با بهدی سازه همراه باشید.
نورپردازی نمای رومی چیست؟
از لحاظ معماری، نمای رومی الهام گرفته از بناهای رومی و یونانی است. درست است که این نما شکل تقلیدی از معماری غرب باستان است اما در ایران به شکلی افراطی به عنوان نمای لوکس و کلاسیک شناخته می‌شود که فاقد عناصر معماری ایرانی است. نمای رومی به طور کامل از سنگ ساخته می‌شود.
برای انتقال زیبایی و برجسته کردن عناصر معماری نمای رومی، نورپردازی امری ضروری است. سبک نورپردازی باید بتواند یک ساختمان خسته‌کننده را به یک چشم نواز واقعی تبدیل کند، زیرا این معماری را برجسته کرده و بر ویژگی‌های اصلی ساختمان تاکید می‌کند.
به گفته کارشناسان، نماهای رومی با نورپردازی مناسب می‌توانند ظرافت‌های ساختمان را نمایش دهند، شهر را روشن کنند و به نوبه خود در فروش واحدهای ساختمان تأثیر بسزایی بگذارند.
همچنین، ویژگی‌های یک ساختمان بر چگونگی ایجاد نورپردازی بهینه نور مؤثر است:
- محل استقرار ساختمان
- نوع ساختمان (مسکونی، تجاری یا اداری)
- ارتفاع ساختمان و جزئیات عناصر معماری
- عرض عناصر ساختمان
- ویژگی‌های متریال استفاده شده در نما
- رنگ‌های به کار رفته در نما
- جزئیات فنی مصالح نما
هدف از نورپردازی نمای رومی
نورپردازی نمای رومی دارای اهداف زیر است:
- برای ایجاد جنبه‌های بصری در شهر
- برای افزایش ارزش ساختمان
- برای تأکید بر معماری
- برای جلب توجه مردم
- برای ارتقا تجارت و فروش
روشنایی خوب شبانه یک ساختمان با نمای رومی تاریخی و طراحی روشنایی پویا یک ساختمان مدرن می‌تواند ارزش بنا را افزایش دهد، گردشگران را به خود جلب کند و بر تجارت در آن منطقه تأثیر بگذارد.
اصول نورپردازی نمای رومی
نورپردازی رومی دارای اصول خاصی به شرح زیر است:
۱- طراحی روشنایی باید الزامات و مشخصات روشنایی شب شهری را برآورده کند و با طرح نمای پروژه هماهنگ شود.
۲- مقادیر روشنایی و چگالی توان روشنایی باید با مقررات شهرسازی مطابقت داشته باشد. منابع نوری با مصرف انرژی و چراغ‌های روشنایی با بازده بالا را انتخاب کرده و از استفاده بی‌رویه از منابع نور و چراغ‌های روشنایی و در نتیجه اتلاف انرژی خودداری شود.
۳- منطقه منبع نور، لامپ و روش روشنایی مهم است. طراحان برای دستیابی به بهترین جلوه‌های هنری و بصری باید از شاخص رنگ در منابع مختلف نور، منحنی توزیع نور لامپ‌های مختلف و روش‌های متنوع کنترل نور استفاده کنند.
۴- به طور کلی، موقعیت نصب، زاویه پرتوی نور و اندازه‌گیری قدرت تابش لامپ‌ها مهم است تا از آلودگی نور و تابش خیره‌کننده جلوگیری شود.
۵- رنگ نور در نورپردازی نمای رومی باید با دقت انتخاب شود. رنگ می‌تواند نظر تعداد زیادی از مردم را به خود معطوف کند و بر روحیات و سلیقه آن‌ها تأثیر بگذارد. نور باید حدالمقدور سفید یا زرد انتخاب شود. رنگ‌های قرمز، آبی، سبز و غیره برای نمای ساختمان مسکونی انتخاب خوبی نیست! اما برای بناهای تجاری و اداری می‌تواند یک گزینه مناسب باشد.
۶- تاسیسات روشنایی باید با توجه به شرایط محیطی ( آب و هوا)، روش‌های نصب و اقدامات احتیاطی ایمنی مربوطه اجرا شوند.
تکنیک‌های نورپردازی نمای رومی
نورپردازی رومی تکنیک‌های زیر را به‌همراه دارد:
- تأکیدی: نورپردازی برای برجسته‌سازی ساختارهای اصلی مانند پنجره‌ها
- برجسته‌سازی: نورپردازی برای ایجاد جلوه‌های چشمگیر به ویژه برای جزئیات معماری اعم از ستون‌ها، مجسمه‌ها و غیره
- نور تزیینی: استفاده از وسایل روشنایی برای افزودن زیبایی به نما حتی اگر عملکردی نداشته باشند.
- روشنایی کانتور: روشن کردن خطوط اصلی ساختمان (عناصر افقی)
- نور پویا: نور بصری متحرک که با کنترل فواصل زمانی و رنگ‌های مختلف ارائه می‌شود (قابلیت حرکت دارد).
انواع نورپردازی نمای رومی
این سبک از نمای ساختمان به اشکال زیر نورپردازی می‌شود:
نوارهای LED
انتخاب نورپردازی به معماری نما بستگی دارد. اگر ساختمان دارای پنجره‌های معمولی است، یکی از راه‌های صرفه‌جویی در هزینه‌های روشنایی نمای ساختمان، استفاده از نوارهای اِل ای دی (ریسه) مخفی است که در قسمت‌های بالا و پایین پنجره‌ها می‌شوند. این راه‌حل می‌تواند بسیار مفید و موثر باشد، خصوصاً برای نماهای رومی که بسیار معمولی طراحی شده‌اند. شکل ظاهری ساختمان کاملاً تاریک است و فقط یک الگوی واضح از خطوط و اشکال روشن دیده می‌شود.
پروژکتورهای LED
اگر می‌خواهید نورپردازی نمای رومی ساختمان شما زیبا، خیره‌کننده و در عین حال مقرون به صرفه باشد، توصیه می‌کنیم از پروژکتورهای LED استفاده کنید. این نوع پروژکتورها به دلیل قابلیت ضدآب بودن می‌توانند سال‌ها در برابر بارش شدید برف و باران‌های سنگین مقاومت کنند و عمر طولانی داشته باشند. توجه داشته باشید که پروژکتورهای LED به دلیل مصرف انرژی کمتر و درصد بالایی از تابش نور، گزینه بسیار خوبی هستند. این پروژکتورها به گونه‌ای ساخته شده‌اند که به راحتی می‌توان آن‌ها را روی سطوح سنگی نمای رومی نصب کرد.
چراغ‌های دلفی (توکار)
گاهی اوقات، چراغ‌هایی که برای روشن کردن نمای رومی استفاده می‌شوند با گذشت زمان می سوزند و باید تعویض شوند. از آنجا که مسئله مصرف برق و هزینه‌های آن در نمای روشنایی ساختمان بسیار مهم است، بهترین و مناسب‌ترین روش برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی در نورپردازی نمای رومی استفاده از چراغ‌های دلفی است که بازده و نور خروجی بالایی دارند. این چراغ‌ها که اغلب به صورت توکار اجرا می‌شوند، نوری تاکیدی هستند که در کف یا در قسمت پایین یک عنصر معمار نصب می‌شوند. مثلاً هدف این است که پنجره‌های مهم جلوه کنند، چراغ دلفی در زیر پنجره قرار می‌گیرد.
چراغ‌های جت لایت
جت لایت یک عدد لامپ LED است که درون یک لنز (لنز آنتی UV) قرار می‌گیرد. نور در لنز جلوی خود دچار شکست می‌شود تا بتواند با قدرت بالایی مسافت بیشتری را روشن کند. میزان نور، رنگ، خط تابش نور در جت لایت قابل تنظیم است. این چراغ به صورت روکار نصب می‌شود و می‌تواند تا ۵۰ متر را روشن کند. به همین دلیل برای ساختمان‌های بلند متربه انتخابی عالی است. همچنین، برای نورپردازی خطی از چراغ‌های جت لایت استفاده می‌شود.
نکته: از والواشر نیز به طور گسترده در نمای رومی استفاده می‌شود.
نورپردازی نمای رومی چگونه انجام می‌شود؟
نورپردازی نما رومی در سه مرحله به شرح زیر انجام می‌شود:
- طراحی اولیه: این مرحله در مورد نحوه روشنایی نما بسته به شرایط محیطی، نوع کاربری ساختمان و موارد دیگر جهت برجسته کردن عناصر معماری انجام می‌شود.
- انتخاب نوع روشنایی: در این مرحله هدف انتخاب نوع روشنایی اعم از استفاده از پروژکتور، چراغ دلفی، جت لایت یا هر منبع روشنایی دیگر است.
- نصب و اجرا: در این مرحله فرآیند نصب و اجرای روشنایی انجام می‌پذیرد. همچنین بهره برداری و بررسی ماهانه یا سالانه نیز برای کارکرد صحیح سیستم روشنایی انجام می‌شود.
سخن آخر
نورپردازی نمای رومی می‌تواند جلوه ساختمان را به شکلی کاربردی و منحصربه فرد نمایان سازد. با اینکه نمای رومی خود به تنهایی زیباست و نشانی از تجمل دارد، اما نورپردازی مناسب می‌تواند زیبایی‌های آن را دوچندان کند. برای این منظور، سازندگان و کارفرمایان می‌توانند با متخصصان برای طراحی و اجرای روشنایی نمای رومی همکاری کنند تا به شکلی مهندسی و کاربردی، نمای ساختمان خود را به مرحله‌ای از پویایی برساند.
