اگر اولین چیزی که به ذهن‌تان می‌رسد شامل یک سینک پُر از ظروف و جعبه‌های پیتزا است، فکرتان اشتباه است!. آشپزخانه کثیف (مخفی یا پنهان) در حقیقت یک روش قدیمی و کاربردی برای انجام کارهای معمول در آشپزخانه، در بسیاری از کشورهای جهان است. این آشپزخانه بدان معنی نیست که آلوده به موش و حیوانات است و روی دیوارهای آن چربی انباشته شده است و همچنین شماری از ظروف کثیف در سینک قرار دارند.
منظور از آشپزخانه کثیف، آشپزخانه‌ای در مکانی خارج از خانه است که در محل اصلی خانه واقع نشده است. این نوع از آشپزخانه، صدها سال بخشی از فرهنگ کشورهای جنوب شرقی آسیا و خاورمیانه بوده است. حتی در ایران هم از دیرباز این آشپزخانه با نام «مطبخ» شناخته می‌شد؛ با یک مقاله دیگر از بهدی سازه همراه باشید.
آشپزخانه کثیف چیست؟
در بسیاری از کشورهای آسیایی، داشتن آشپزخانه‌هایی به اصطلاح کثیف، جزء سنت خانواده‌ها هستند که در محلی خارج از خانه و یا در یک منطقه پوشیده قرار دارند. برای برخی خانه‌ها، این ممکن است تنها آشپزخانه موجود باشد یا شاید آشپزخانه دیگری برای پذیرایی از میهمانان یا برای مواردی خاص داشته باشند که کاملاً تمیز نگه داشته می‌شود.
در کشورهای آسیایی و خاورمیانه، (به دلیل گرمایی که این آشپزخانه‌ها به خانه منتقل می‌کنند)، به راحتی می‌توان فهمید که چرا مردم می‌خواهند گرمای هوا را تا حد ممکن از محل زندگیشان دور نگه دارند. همچنین به دلیل اینکه غذاهای تند و روغنی در حجم زیادی تهیه می‌شود و روش اصلی پخت و پز این غذاها نیز اغلب با اجاق گاز دودی ساخته شده از چوب است، ترجیح داده می‌شود تا جای ممکن این بوها از خانه دور نگه داشته شود.
در همین حال، در نیمکره غربی، صاحبان خانه‌ها یک روند روبه رشدی را داشته‌اند، که شامل یک آشپزخانه کثیف و یک آشپزخانه‌ای جدا از آشپزخانه اصلی بود که برای آماده سازی غذا استفاده می‌شد.
این کار، کثیفی‌های ناشی از پخت و پز را پنهان نگه می‌دارد، بنابراین آشپزخانه اصلی و زیبا که در فضای اصلی خانه قرار دارد را لکه‌دار نمی‌کند. بسیاری از خانه‌های مدرن در شهرهای مختلف جهان دارای این نوع آشپزخانه هستند. نام‌های دیگری که برای این آشپزخانه‌های کثیف گذاشته شده‌اند شامل، آشپزخانه‌های ادویه‌دار، مخفی یا مطبخ است.
نکته: ابعاد آشپزخانه پنهان برحسب ابعاد و نیازهای اهالی خانه انتخاب می‌شود، ولی در حالت ایده‌آل برابر با ۱۵ تا ۲۰ مترمربع است و در حداقل ابعاد برابر با ۸ مترمربع است.
نکته: محل قرارگیری آشپزخانه مخفی ممکن است در زیرزمین یا کنار آشپزخانه اصلی باشد.
کاربرد آشپزخانه کثیف
هر کسی که تا به حال یک وعده غذایی درست کرده باشد، می‌داند که پختن غذا باعث پخش شدن بو در خانه می‌شود. بعضی از بوها در واقع دلپذیر هستند، اما بسیاری از بوها چندان خوشایند نیستند. غذاهای دریایی جزئی از غذاهای اکثر خانه‌های افراد شرق آسیا است و روزانه طبخ می‌شوند. با داشتن یک آشپزخانه کثیف، بوهای ناشی از آشپزی و تهیه غذا در خارج از خانه اصلی باقی می‌مانند.
کشورهای جنوب شرق آسیا و خاورمیانه، دارای آب و هوای بسیار گرمی هستند، بنابراین پخت و پز در خارج از خانه، باعث کاهش گرما در خانه اصلی می‌شود. کشورهای شرقی عاشق تهیه و خوردن غذا هستند. آشپزخانه کثیف نیز، هنگامی که دوستان و نزدیکان کنار هم جمع می‌شوند، محل خوبی برای آشپزی است. تهیه غذا و صحبت درباره آنچه اتفاق می‌افتد، سرگرمی مورد علاقه بسیاری از افراد است.
از سوی دیگر وجود آشپزخانه مخفی می‌تواند، احساس آرامشی را در صاحبان خانه ایجاد کند تا هنگام پذیرایی از مهمان دچار استرس نشوند. این کار نقص‌ها و کارهای آشپزی و پذیرایی را نیز پوشش می‌دهد. این آشپزخانه همچنین می‌تواند برای خانم‌های با حجاب یا خانم‌هایی که در مقابل برخی مهمان‌ها احساس معذب بودن کنند، مناسب باشد. آن‌ها می‌توانند در محیط مجزای خود با احساس بهتری و حس آزادانه‌تری کارهای خود را برای پذیرایی از مهمان انجام دهند. در حقیقت، کاربرد اصلی این آشپزخانه در راستای فوایدش قرار دارد.
نکته: آشپزخانه پنهان معایب خاصی ندارد، زیرا هدف از ساخت آن، کاهش و از بین بردن مشکلات آشپزخانه اصلی بوده است. بنابراین وجود این آشپزخانه خود به تنهایی یک فایده مهم محسوب می‌شود.
تفاوت وسایل آشپزخانه کثیف و آشپزخانه تمیز
در آشپزخانه تمیز (همان معمولی)، معمولاً از فر و گاز‌های رومیزی و حرارتی و ماکروفر استفاده می‌شود و اغلب به سبک جزیره ساخته می‌شوند و همچنین سینک آن تک لگنه است. اصولاً از کابینت‌های گران قیمت‌تر و شیک‌تری برای آن استفاده می‌شود و همچنین یخچال‌های ساید بای ساید هم داخل آشپزخانه تمیز استفاده می‌شوند.
اما کابینت‌های آشپزخانه کثیف، معمولاً ساده‌تر است و در آنجا فریزری برای نگهداری مواد غذایی به طور سالانه و فصلی وجود دارد. سینک آن ساده و دو لگنه می‌باشد (در آشپزخانه بزرگ) و شیر آب مورد استفاده، اغلب کاربردی‌تر است. قابلمه‌های دم دستی و وسایل مورد نیاز جهت پذیرایی مهمانان نیز، در آشپزخانه کثیف قرار دارند.
استفاده از برخی اجناس لوکس و گران در آشپزخانه کار بسیار دشواری است، اما آشپزخانه تمیز این امکان را می‌دهد تا تمامی این وسایل، از کابینتی با جنس خاص گرفته تا کفپوش یا فرشی با مدل شیک و سایر موارد بدون استفاده و تمیز باقی بمانند.
ولی انتخاب این وسایل برای داشتن آشپزخانه کثیف به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود، چرا که تمامی کارهای آشپزی از جمله، بریدن گوشت، تمیز کردن و بسته بندی سبزیجات، پخت و پز، سرخ کردن غذا و موارد بیشتر، همه در آشپزخانه کثیف انجام می‌شوند. پس باید از طرح و رنگی استفاده کنید که قابلیت شستشو داشته باشند و به راحتی تمیز شوند. حتی نقش و رنگ و جنس کاشی‌های مورد استفاده در آشپزخانه‌های کثیف باید به گونه‌ای انتخاب کنید که به راحتی قابل شستشو باشند.
سخن آخر
در هر صورت، راحتی در آشپزخانه بیش از هر چیز دیگری حائز اهمیت است و به همین آشپزخانه باید به گونه‌ای طراحی شده باشد که جدا از اینکه تمامی وسایل قابل دسترس باشند، ایمنی نیز رعایت شود و تمیز کردن آن هم با مشکل روبرو نباشد.
آشپزخانه کثیف یا مخفی از دیرباز یک فرهنگ خاص شرقی بوده است و در بسیاری از کشورهای شرق آسیا و خاورمیانه وجود داشته است. این آشپزخانه که معمولاً در مجاورت ساختمان اصلی ایجاد می‌شود، تنها به دلیل جلوگیری از احتراق و ایمنی ساختمان اصلی خانه و همچنین پیشگیری از ورود گرما و بوهای ناشی از طبخ غذا، مورد استفاده قرار گرفته است.
